دارو های اتوتوکسیک

آیا میدانید که برخی از داروها به سیستم شنوایی شما آسیب میزنند؟ در این مطلب با داروهای مضر برای گوش آشنا می شوید.

بسیاری از افراد به دلیل بیماری های مزمن و یا کهولت سن مجبور به مصرف دارو هستند با وجود اینکه مصروف دارویی که پزشک تجویز کرده است ضروری می باشد اما توجه داشته باشید که هر دارویی عوارضی هم دارد.
عوارض مصرف دارو ها میتواند بر ارگان ها و سیستم های مختلف بدن تاثیر بگزارد سیستم شنوایی هم میتواند تحت تاثیر برخی از این دارو ها قرار بگیرد.
به دارو های مضر برای گوش که باعث ایجاد اختلال در عملکرد سیستم شنوایی و تعادلی میشوند اتوتوکسیک می گویند.

داروهای مضر برای گوش

اتوتوکسیتی ناشی از مصرف آسپرین در سال 1877مشخص شد که به صورت افت شنوایی ملایم تا متوسط برگشت پذیر می باشد که با یک وزوز مشخص همراه است .

از علایم اتوتوکسیتی میتوان به سرگیجه و وزوز گوش و افت شنوایی اشاره کرد که هر کدام از این موارد بسته به مقدار و طول دوره ی مصرف دارو میتواند دایمی یا موقت باشد.
این علایم در نتیجه ی آسیب به اندام شنوایی و تعادلی ایجاد میشود ، آسیب به حلزون میتواند سبب ایجاد افت شنوایی و آسیب به مجاری نیم دایره و اندام های تعادلی سبب ایجاد سرگیجه میشوند.

همچنین برخی از این دارو ها می توانند با ایجاد صدای سوت ، جیر جیرک و … باعث ایجاد وزوز گوش شوند. از طرفی مصرف برخی دیگر از این دارو ها با تاثیر بر سیستم شنوایی و عصب شنوایی می توانند باعث بروز اختلال در کارکرد طبیعی سیستم شنوایی بشوند و افت شنوایی ایجاد کنند.

از جمله داروهای مضر برای گوش که اتوتوکسیتی بالایی دارند میتوان به موراد زیر اشاره کرد:

1. انتی بیوتیک ها
2. دارو های شیمی درمانی
3. دیورتیک های حلقوی نظیر بومتانید
4. داروهای قطره ای موضعی گوشی

آنتی بیوتیک هایی نظیر جنتامایسین ، استرپتومایسین، توبرامایسین و داروی فورزماید و داروهای شیمی درمانی مثل سیس پلاتین ، کاربوپلاتین، وین کریستین اتوتوکسیک هستند . از دیگر دارو های اتوتوکسیتی می توان به بلئومایسین،بلوروراسیل،نیتروژن موستارد(خردل) اشاره کرد.

بیماران تحت شیمی­درمانی با شدت بیشتری در معرض بروز عوارض جانبی هستند که بسیاری از این موارد قابل پیشگیری و مدیریت هستند و بنابراین پایش منظم عوارض و اقدام به موقع می­تواند در جلوگیری و مدیریت آن یاری­رسان باشد و هزینه­ها و عوارض ناشی از آن را کاهش دهد.

برگرفته از پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد

فاکتورهای خطر دیگر شامل محدوده سنی، پرتودرمانی همزمان و قبلی جمجمه ای ،بیماری کلیوی،استفاده از داروهای اتوتوکسیک دیگر و افت شنوایی قبلی می تواند اثر این دارو ها را بیشتر کند.

طبیعی است که افراد مسن به دلیل تضعیف طبیعی عصب شنوایی بیشتر از اثر اتوتوکسیتی دارو ها آسیب می بینند. همچنین در صورت استفاده ی همزمان از چندین داروی اتوتوکسیک ، اثر هر کدام از آن ها ممکن است بیشتر شود.

NSAID های دیگر بویژه ایبوپروفن و ناپروکسن شیوع خیلی کمی از افت شنوایی به همراه دارد . با این حال ،افت شنوایی همراه با این داروها اغلب دائمی است .

در تصویر زیر پرخط ترین داروهای مضر برای گوش به نقل از این منبع آورده شده است.

داروهای مضر برای گوش

اتوتوکسیسیته یا سمیت شنوایی نه فقط در داروها بلکه در محیط پیرامون نیز وجود دارد از جمله مواردی مثل سموم دفع افات ، حلالها ، فلزات سنگین مثل جیوه و سرب و… .
هنگامی که فردی در معرض ترکیبی از عوامل فوق قرار بگیرد امکان آسیب به سیستم شنوایی بیشتر میشود .

آنتی اکسیدان ها یکی از مواردی هستند که میتوانند اثر عوامل اتوتوکسیک را از بین ببرند.
اما توجه داشته باشید که اگر مقدار آسیب ناشی از عوامل اتوتوکسیک زیاد باشد اختلال ایجاد شده دائمی خواهد بود به همین سبب توجه به محیط پیرامون و داروهای مصرفی ضروری است.

نکته ی مهم دیگر این است که این دارو ها در همه ی افراد عوارض ایجاد نمی کنند و در شرایط بسیاری با وجود ایجاد عوارض قطع مصرف دارو ها اجتناب ناپذیر است.

بدون مشورت با پزشک و صرفا با تکیه بر توضیحات فوق مصرف داروهایتان را قطع نکنید.