ارزیابی شنوایی کودکان و نوزادان نسبت به افراد بزرگسال بسیار متفاوت می باشد.
در واقع آن چه در کودکان و نوزدادن حتی مهم تر از ارزیابی شنوایی می باشد، پیگیری درمانی می باشد. امروزه طبق تعریف بین المللی در تمام مراکز بیمارستانی که با تولد نوزاد هم حیطه هستند، یک ارزیابی اولیه و پیگیری اساسی لازم است و این ارزیابی غربالگری اولیه امروزه به صورت یک قانون کلی در آمده است. کلینیک تخصصی سمعک شنوا در زمینه نوزدادن و کودکان آماده ارائه تمامی خدمات مشاوره ای، ارزیابی و درمانی می باشد.
در زیر به شرح ارزیابی شنوایی کودکان و نوزادان پرداخته می شود:
آیا تا به حال فکر کرده اید که قبل از شروع مدرسه ، یک ارزیابی شنوایی برای فرزندتان انجام دهید؟ شاید شما چنین نکرده اید ، اما می دانید که بعضی از کودکان دچار کم شنوایی هستند؟
شنوایی برای رشد زبان و گفتار، ارتباطات ، یادگیری و سوادآموزی بسیار مهم است. به همین دلیل، ارزیابی شنوایی برای کودکان ضروری است. كاهش شنوایی كودكان می تواند مادرزادی و یا اکتسابی باشد . علاوه بر این ، کم شنوایی خفیف به دلیل محدودیت تجهیزات آزمایش – و روش آزمایش مورد استفاده ، معمولاً از طریق غربالگری شنوایی قابل تشخیص نیست و نیاز به ارزیابی های پیشرفته تر دارد. ارزیابی زودرس شنوایی می تواند احتمال ابتلا به عوارض ناشی از کم شنوایی در کودک را قبل از ورود به مدرسه کاهش دهد. بنابراین ، بیایید به اهمیت ارزیابی شنوایی در کودکان توجه کنیم.
ضوابط ارزیابی شنوایی کودکان
- غربالگری شنوایی نوزادان باید حداکثر تا یک ماهگی انجام شود.
- غربالگری شنوایی و ارزیابی های پزشکی باید حداکثر تا سه ماهگی انجام شود.
- خدمات مداخله اولیه باید حداکثر تا شش ماهگی شروع شود.
- برای نوزاد با افت شنوایی تأیید شده، تقویت کننده (در صورت موافقت خانواده) در طی یک ماه پس از تشخیص ، باید تجویز شود.
چرا کودک باید ارزیابی شنوایی داشته باشد؟
ارزیابی شنوایی برای اطمینان از سلامت سیستم شنوایی و رشد زبان و گفتار است بسیار مهم است.
با اینکه اکثر کودکان تازه متولد، دارای شنوایی طبیعی هستند اما از هر 1000 کودک، 1 تا 3 کودک دارای درجاتی از کم شنوایی هستند.
برگرفته از پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی ایران
آزمایش غربالگری در بیمارستان می تواند 80 تا 90 درصد توانایی شنوایی کودک را تشخیص دهد ، اما باید توجه داشت که تست غربالگری شنوایی برای تعیین دقیق توانایی شنوایی کودک مناسب نیست.
ارزیابی شنوایی نوزادان
اهداف ارزیابی شنوایی عبارتند از:
• ارزیابی سیستم حسی در هر گوش
• بررسی حساسیت شنوایی در فرکانس های مختلف
• تعیین نوع کاهش شنوایی (در صورت وجود)
• ایجاد یک مبنای پایه برای بررسی های بعدی
• جمع آوری اطلاعات مهم مربوط به گوش که برای تجویز تقویت کننده (سمعک،کاشت حلزون و…) نیاز است.
ارزیابی کامل باید در هر دو گوش انجام شود حتی اگر اولین گوش در تست غربالگری نتایج مثبتی داشته باشد.
شنوایی شناسان و کودکان
نقش شنوایی شناس کودکان در ارائه خدمات توانبخشی شنوایی جامع تر از یک شنوایی شناس معمولی است. متخصص شنوایی اطفال ما در کلینیک تخصصی سمعک شنوا واجد شرایط ارزیابی تشخیصی شنوایی و تجویز سمعک می باشد.
شنوایی شناسان ، کودک کم شنوا را از نظر گفتار ، زبان ، مهارت های ارتباطی بررسی می کند و توانبخشی شنیداری یا تربیت شنوایی انجام می دهد.
هدف از این بررسی ها تشخیص مداخله زودهنگام است. این موارد به فرزند شما کمک می کند مهارت های گفتاری و زبانی قوی تری داشته باشد و هیچ گونه تاخیری در رشد نداشته باشد.
مؤلفه های اصلی در ارزیابی شنوایی کودکان و نوزادان
ارزیابی های شنیداری نوزادان و کودکان تا 5 سال نیز توسط یک متخصص شنوایی شناس انجام می شود. آنها وجود کم شنوایی در کودکان را از طریق یک سری مؤلفه ها تعیین می کنند که عبارتند از :
آزمون های ارزیابی شنوایی نوزادان
• تاریخچه : بررسی وضعیت خانوادگی و سلامت والدین و همچنین وضعیت نوزاد در دوران بارداری و حین تولد از اهمیت زیادی برخوردار است. عواملی مانند ازدواج فامیلی ، سابقه ی ناشنوایی و یا کم شنوایی مادرزادی در اعضای خانواده و عوامل دیگری مثل این دو ارزیابی های شنوایی گسترده تری را ایجاب می کند.
از طرفی عواملی مانند ضربه در هنگام تولد ، زردی ، کمبود اکسیژن و … می تواند در وضعیت شنوایی کودک تاثیرگذار باشد به همین سبب ارزیابی این موارد نیز ضروری است.
• انتشارهای اوتواکوستیک یا OAE : اولین تست در انجام غربالگری شنوایی تست OAE است. در این تست کانال گوش خارجی ، گوش میانی و سلول های مویی بیرونی حلزون گوش بررسی می شود و ساختار های درونی تر مثل سلول های مویی درونی ، عصب گوش و دیگر ساختار ها بررسی نمی شود.
نکته ی مهم درباره ی این تست این است که انجام یکباره ی این تست برای اطمینان از سلامت شنوایی نوزاد کافی نیست و این تست باید به صورت دوره ای انجام شود .
OAE، امروزه جایگاه خاصی در مجموعه آزمون های الکتروفیزیولوژیک یافته و کارآیی قابل توجهی را بویژه در غربالگری شنوایی نوزادان نشان داده است.
برگرفته از پژوهشی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
• پاسخ شنوایی ساقه مغز یا ABR : این تست وضعیت عصب شنوایی و ساقه ی مغز را مشخص میکند . در این آزمون سیگنال های شنوایی به گوش کودک ارسال می شود و پاسخ ساقه ی مغز وی به صورت نموادار هایی نمایش داده می شود .
شنوایی شناسان با تفسیر و بررسی این نمودار ها وضعیت سلامت عصب شنوایی و ساقه ی مغز را تشخیص می دهند.
• پاسخ های حالت پایدار شنوایی یا ASSR : این آزمون مشابه آزمون ABR می باشد با این تفاوت که به تشخیص محل ضایعه ی شنوایی کمکی نمی کند و تنها آستانه های شنوایی دقیق تری را ارائه می دهد . با انجام این آزمون می تواند آستانه های شنوایی کودک را در فرکانس های مختلف (250 تا 8000 هرتز) به دست آورد.
مقایسه ی آزمون های OAE با ABR و ASSR
• اتوسکوپی : اتوسکوپ وسیله ای است که با آن می توان مجرای گوش خارجی و پرده ی تمپان را مشاهده کرد و از طریق معاینه ی بصری از سلامت گوش خارجی و پرده ی تمپان اطمینان حاصل کرد.
• تمپانومتری (ارزیابی پرده ی گوش و گوش میانی) : آزمون تمپانومتری به بررسی سلامت پرده ی تمپان و گوش میانی می پردازد . به طوریکه این آزمون می تواند وجود عفونت در گوش میانی ، اختلالات استخوانچه ای ، پارگی پرده ی تمپان و… را مشخص کند.
• رفلکس اکوستیک : در این آزمون سیگنال های صوتی در فرکانس های مختلف به گوش فرستاده می شود و عملکرد دو عضله ای که در گوش میانی وجود دارد (عضله ی رکابی و عضله ی کشنده ی پرده ی تمپان) ارزیابی می شود. پاسخ این تست به صورت نمودار هایی است که شنوایی شناسان با تفسیر آن از سلامت عضله های گوش میانی اطمینان حاصل می کنند.
• شنوایی سنجی رفتاری : آزمون های شنوایی سنجی رفتاری آزمون هایی هستند که برای انجام آن ها همکاری فرد آزمون شونده شرط لازم است به همین دلیل این آزمون ها را نمی توان برای نوزادان انجام داد . همچنین برای ارزیابی وضعیت شنوایی کودکان کوچکتر و یا کودکانی که تمرکز و توجه کافی ندارند باید از آزمون های غیر رفتاری استفاده کرد.
آزمون های شنوایی سنجی رفتاری عبارتند از :
- ادیومتری تن خالص : در این تست آستانه های شنوایی فرد در فرکانس های مختلف (250 تا 8000 هرتز) ارزیابی می شود.
- ادیومتری گفتاری : در این آزمون وضعیت تشخیص و درک گفتار افراد مورد بررسی قرار می گیرد . در این آزمون مشخص می شود که فرد در چه آستانه ای اصوات گفتاری را تشخیص می دهد و در چه آستانه ای می تواند آن اصوات را درک کند.
conditioned play audiometry
برای آنکه بتوان آزمون های رفتاری را برای کودکان و نوزادان نیز انجام داد باید این آزمون ها را تا حد امکان ساده و قابل فهم کرد. در آزمون ادیومتری بازی شرطی سازی (Conditioned Play Audiometry) که در کودکان دو سال به بالا انجام می شود به کودک یاد می دهند که به محض شنیدن صدا توپی را به سبد بیندازد یا چوبی را روی میز بکوبد و یا هر حرکت بازی گونه ای که بتواند آن را انجام دهد و از این طریق آستانه های شنوایی کودک شناسایی میشود بدیهی است که این آزمون از دقت آزمون های فوق برخوردار نیست.
