آناتومی گوش

سیستم شنوایی از سه بخش تشکیل شده است : گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی. این سه هماهنگ با یکدیگر عمل کرده و صدا را به منظور درک و تفسیر به مغز می فرستند.

آناتومی گوش

 

گوش خارجی

شامل بخش هایی از گوش است که قابل مشاهده و در معرض دید هستند(لاله گوش و مجرای خارجی گوش).

لاله گوش

لاله گوش ساختاری منحنی شکل و از جنس غضروف است. و وظیفه آن جمع آوری و انتقال صدا به داخل مجرای گوش خارجی می باشد.

مجرای گوش خارجی

مجرای گوش خارجی حدود 1.25 اینچ طول و 0.25 اینچ قطرش می باشد. حدود دو سوم قسمت داخلی مجرای گوش درون لوب گیجگاهیی جای گرفته و از جنس استخوان است. یک سوم قسمت خارجی مجرا ساختار غضروفی دارد. شکل مجرای گوش به صورت منحنی S شکل می باشد.

مجرای گوش صدای دریافتی از لاله گوش را به پرده گوش (پرده تیمپان) انتقال می دهد. مجرای گوش امواج صوتی را تشدید کرده و باعث افزایش بلندی صدا در محدوده ی فرکانسی 4000-3000 هرتز می شود.

مجرای گوش شرایط مناسب دمایی و رطوبتی لازم برای حفظ حالت ارتجاعی پرده گوش را فراهم می کند.غده های مجرای گوش که سرومن (واکس گوش) تولید می کنند و موهای نازک آن، در برابر ورود حشرات و اشیا خارجی و آسیب آنها به پرده گوش محافظت می کنند. با ادامه آناتومی و فیزیولوژی سیستم شنوایی با ما همراه باشید.

ارزیابی گوش خارجی

گوش میانی

گوش میانی از پرده تمپان و حفره ای که استخوانچه های گوش میانی در آن قرار دارند تشکیل شده است.

پرده تمپان ( پرده گوش )

پرده تمپان بین گوش میانی و خارجی قرار دارد و خط فاصل این دو بخش می باشد. در حالت عادی و نرمال رنگ آن به صورت خاکستری مایل به صورتی است و از سه لایه نازک از بافت زنده تشکیل شده است. پرده گوش به شدت حساس به امواج صوتی است و با هر ضربه امواج صوتی به سمت جلو عقب نوسان می کند. پرده گوش امواج و لرزش های دریافتی از گوش خارجی را به گوش میانی انتقال می دهد و وظیفه دیگر آن محافظت از ساختارهای ظریف گوش میانی و گوش داخلی می باشد.

حفره گوش میانی

حفره گوش میانی درون استخوان ماستویید در لوب گیجگاهی قرار دارد و از پرده گوش شروع و تا گوش داخلی امتداد می یابد. حجم آن حدود 2 سانتی متر مربع و اطراف آن پوشیده از غشای موکوزی است.

شیپور استاش

قسمت دیگر از آناتومی و فیزیولوژی سیستم شنوایی شیپور استاش میباشد که نقش برقراری تعادل فشار هوا و تهویه ی گوش میانی را بر عهده دارد. در حالت عادی شیپور استاش بسته است و با هر عمل بلع یا جویدن باز می شود. با باز شدن شیپور استاش فشار هوای بین گوش میانی و گوش خارجی متعادل می شود.

زمانیکه فشار هوا بین گوش میانی و گوش خارجی در حالت تعادل باشد انتقال صدا به نحو احسن انجام می پذیرد. اگر فشار هوای بین گوش میانی و گوش خارجی برابر نباشند پرده گوش به سمت خارج یا داخل کشیده می شود و منجر به درد و کاهش توانایی پرده گوش در انتقال صدا می شود.

زنجیره ی استخوانچه ای

در آناتومی و فیزیولوژی سیستم شنوایی، گوش میانی از طریق زنجیره استخوانچه ای صدا را به گوش داخلی انتقال می دهد. زنجیره استخوانچه ای صدا را به هنگام عبور از پرده گوش و رسیدن آن به گوش داخلی حدود 25 دسی بل تقویت می کنند. زنجیره استخوانی شامل سه استخوان کوچک می باشد: استخوان های چکشی، سندانی و رکابی

استخوانچه ی چکشی به پرده گوش چسبیده است. پایه ی استخوانچه ی رکابی وارد پنجره بیضی شکل گوش داخلی می شود.

استخوانچه سندانی بین استخوانچه های چکشی و رکابی قرار دارد.

دو عضله کوچک به این استخوانچه ها متصل هستند : عضلات رکابی و تنسور تیمپانی. این عضلات با انقباضشان در اثر تحریک با اصوات بلند منجر به کاهش شدت اصوات شده و از آسیب ساختارهای گوش میانی و گوش داخلی جلوگیری می کنند.

ارزیابی گوش میانی

 

گوش داخلی

گوش داخلی از ارگان های حسی شنوایی و سیستم تعادلی دهلیزی تشکیل شده است. این دو سیستم از یکدیگر جدا هستند اما داخل کپسول استخوانی یکسان قرار دارند و سیستم مایعاتی مشابهی را با هم به اشتراک می گذارند.

سیستم تعادلی یا دهلیزی

بخشی از گوش که در تعادل نقش دارد سیستم دهلیزی نام دارد. و از سه مجاری نیم دایره ای و اتریکول و ساکول تشکیل شده است. سیستم دهلیزی همراه با سیستم های بینایی و سوماتو سنسوری در حفظ تعادل بدن نقش دارند. مجاری نیمدایره ای توسط عصب هشت عصب دهی می شوند.

حلزون گوش

بخش شنوایی گوش داخلی حلزون نام دارد. حلزون گوش در آناتومی و فیزیولوژی سیستم شنوایی شکل مارپیچی و شبیه به حلزون دارد. حلزون گوش از سه اتاقک مملو از مایع تشکیل شده و درامتداد حلزون گسترده شده اند. دو اتاقک خارجی از مایعی به نام پری لنف پر شده اند. پری لنف به عنوان یک عامل تقویت کننده و پشتیبان برای ساختار های ظریف اتاقک ها عمل می کند. اتاقک سوم پر شده از مایع داکت حلزونی نام دارد. داکت حلزونی مایع اندولنف ترشح می کند.

داکت حلزونی شامل غشای پایه است که بر روی ارگان کورتی قرار دارد. ارگان کورتی، ارگان حسی صروری برای عمل شنیدن است. و شامل حدود 30000 برجستگی های انگشت مانند مژه ای است.

بخش حلزونی گوش داخلی دارای ساختار بسیار پیچیده‌ای است که حاوی سلول‌های مختلف به‌ویژه سلول‌های حسی شنوایی یا سلول‌های مویی می‌باشد. سلول‌های مویی در پستانداران، سلول‌های تمایز یافته‌ای هستند که قدرت نوزایی و بازسازی خود را پس از تکامل از دست می‌دهند.

برگرفته از مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

این مژها سلول های مویی نام دارند. هر سلول مویی به فیبرهای عصبی که ایمپالس های گوناگونی را از شاخه حلزونی عصب هشت می فرستند متصل است. زیر و بمی ایمپالس بستگی به این دارد که کدام قسمت غشای پایه تحریک شده باشد و یا به عبارت دیگر کدام بخش ارگان کورتی تحریک شده باشد.

بخش راسی حلزون (غشای پایه) ایمپالس های فرکانس های پایین را انتقال می دهد و بخش قاعده حلزون ایمپالس فرکانس های بالاتر را انتقال می دهد. عصب هشت یا عصب شنوایی ایمپالس های تولید شده از ارگان کورتی را به ساقه مغز انتقال می دهند. از ساقه مغز ، مسیر های عصبی از طریق چندین هسته به کورکتس مخچه ای در لوب تمپورال مغز گسترش می یابند. و صدا در این بخش درک وتفسیر می شود.

ارزیابی گوش داخلی

فیزیولوژی گوش

در انسان صدا قبل از اینکه شنیده و درک شود از چهار قسمت مجزا عبور می کند: گوش خارجی، گوش میانی، گوش داخلی و مسیر های عصبی مغز.

انتقال صدا از طریق گوش خارجی

صدا از طریق لاله گوش و مجرای گوش خارجی به سمت گوش میانی هدایت می شود.

انتقال صدا از طریق گوش میانی

طبق آناتومی و فیزیولوژی سیستم شنوایی با ضربات امواج صوتی به پرده گوش، پرده گوش شروع به حرکت می کند. در این مرحله انرزی صدا از ناحیه هوایی وارد ناحیه جامد (گوش میانی) می شود. زنجیره استخوانی از طریق استخوان چکشی به پرده گوش متصل هستند، بنابراین هر حرکت پرده گوش، باعث حرکت استخوانچه ها نیز می شود.

انتقال صدا از طریق گوش داخلی

زنجیره استخوانی از طریق استخوان رکابی انرژی صوتی را از محیط جامد وارد محیط مایع (گوش داخلی) می کنند. استخوانچه رکابی به دریچه بیضی وصل است. حرکت دریچه بیضی باعث حرکت مایعات حلزونی در امتداد غشای پایه می شود. حرکت در طول غشای پایه باعث تحریک مناطق ویژه فرکانسی ارگان کورتی می شود و پیرو آن منجر به تحریک پایانه ای عصبی می شود.

انتقال صدا به مغز

با تحریک امواج عصبی، تغییر دیگری در محیط رخ می دهد این بار از محیط مایع به اعصاب. ایمپالس های عصبی از عصب هشت از طریق چندین هسته در طول مسیر عصبی شنیداری به نواحی مربوطه در مغز فرستاده می شوند. مغز ایمپالس های عصبی را تجزیه و تحلیل و درک می کند.